ژاک قضا و قدری و اربابش

ژاک نوکری است که با اربابش سفر می کند( شباهت ساختاری با دن کیشوت)  و در طول سفر حکایات پشت سرهم تعریف می کند و گاه دچار دردسرهایی می شوند که بهانه ی نقل حکایتهای جدید است. تم حکایتها اغلب طنز است و گوینده در خلال آنها به آثار ادبی مهم زمانه ی خود خرده گرفته و سبک و سیاق منطق و نوشتار آنها را ریشخند می کند.

پررنگ ترین وجه طنز این رمان این است که راوی (دانای کل) ، به طور علنی میل و خواست خود را در ارائه ی داستان به آن تحمیل می کند و  با خواننده سرشوخی دارد. هرجا مایل است حکایت را تعریف می کند و هرجا میلی ندارد، آن را نیمه کاره رها می کند ( اشاره به قضا و قدر در شکل گرفتن و تمام شدن یا نشدن کلام و اتفاقات)  و با خواننده رودررو گفتگو می نماید.

ژاک قضا قدری و اربابش

دنی دیدرو

نشرنو

ماهی ها

انگار کن دو تا ماهی که از آب بیرون افتاده باشند و هی دُم بزنند و از بی آبی به حال مرگ افتاده باشند. دسته ای زنبور را تصور کن که افتاده باشندبه جان این دوتا ماهی که دارند جان می دهند. هی نیش می زنند به جان بی جان آن دو موجودی که هی بالا و پایین می پرند و دنبال آب می گردند که بتوانند آرام بگیرند.

دوتا پاهام بیقرارند. دوتا ماهی اند بیرون افتاده از آب. هزار هزار زنبور دور و برشان وز وز می کنند و هی نیش فرو می کنند در عمق استخوان هاشان.پاها را پنج سانت، ده سانت، بلند می کنم و می کوبم روی تشک، روی زمین، انگار که خواسته باشم زنبورها را از ماهی ها دور کنم. نمی روند. نه زنبورها می روند نه ماهی ها.

دوتا ماهی اند بیرون افتاده از آب. هی بلندشان می کنم. می کوبم روی زمین. هی دُم می زنند برای رسیدن به آب و نفس راحت کشیدن.

درد سه حرف است اما هزار هزار کلمه سنگینی می کند به جانم.

خواب را ، خوراک را، بیداری را، نشست و برخاست را زهر کرده اند.زهر هلاهل.

رودین

رودین جوان سخنور و جذابی ست که با حرف زدن از فلسفه و چیستی پدیده هاتوجه دیگران را جلب می کند. زنان او را تحسین کرده و مردانی که رو را می شناسند زبان به انتقادش می گشایند. رودین با پول و سرمایه ی دیگران زندگی می کند و علیرغم ظاهر اجتماعی مقبولی که در برخورد اولیه برای مخاطب جلوه می کند، آدمی است عاطل و باطل و منفعل در تصمیم گیری عاطفی و اقتصادی و ...

- کتاب را صوتی شنیدم

-به صورت نمایشنامه تنظیم شده بود

رودین

ایوان تورگنیف

نشرماهی

بخش هایی از کتاب:
آلکساندرا پاولوونا، باید عرض کنم که هیچ‌چیز بدتر و بیزارکننده‌تر از این نیست که خوشبختی دیر به دست آدم بیاید. این خوشبختی نمی‌تواند شما را راضی کند، ولی از یک حق محرومتان می‌کند، از گران‌بهاترین حق که همان دشنام‌دادن و نفرین‌کردن تقدیر است. بله خانم، خوشبختیِ دیررس بسیار تلخ و ناراحت‌کننده است.

نفی کامل همه‌چیز فایده‌ای ندارد. می‌دانید، وقتی شما منکر همه‌چیز شدید، به‌زودی به‌عنوان یک آدم عاقل شهرت پیدا می‌کنید. نیرنگ خوبی است. مردم ساده‌لوح فوراً نتیجه می‌گیرند که شما از آن چیزی که انکار می‌کنید برتر هستید؛ ولی اغلب این امر صحیح نیست.  اولاً شما ممکن است در هر چیزی عیبی پیدا کنید. در ثانی اگر حقیقت را هم بگویید برای خودتان بدتر است، زیرا وقتی عقل شما صرفاً گرفتار نفی‌کردن باشد فقیر می‌شود و می‌خشکد. در عین اینکه احساس خودخواهی خود را ارضا می‌کنید، از  لذت واقعی تعمق و اندیشه محروم می‌شوید. زندگی –ماهیت زندگی- از اندیشه‌ی ناچیز و سودایی شما می‌گریزد و کار شما به اینجا می‌کشد که عوعو کنید و مردم را بخندانید. حق نکوهش و مذمت فقط از آن کسی است که زندگی را دوست دارد.

او هم درد پیگاسوف را دارد. میل دارد برجسته باشد. منکر همه‌چیز است و پایبند آداب و رسوم نیست. این‌ها همه از خودپرستی و خودخواهی زیاد و حقیقت و عشق کم سرچشمه می‌گیرد. بالاخره این هم برای خودش یک نوع منطق است که انسان نقاب بی‌قیدی و تنبلی به صورت خود بزند که شاید دیگران فکر کنند: این آدم استعدادهای زیادی را در خود تباه کرده است! اما اگر خوب نگاه کنید می‌بینید که اصلاً استعدادی وجود ندارد.

ینصرنی

مدرسه تموم شد. چلنج و چالش و تنش و تپش و همه ی امور ِ  ِش  دار من با این نوجوان نوشکفته، در حال اوج گرفتن و جهنمی شدن می باشد.

یادش رفت

یه مصاحبه ی رادیویی برای شبکه استانی ازم گرفتن. بعد چندروز قبل تهیه کننده ی برنامه پیام داد:

ای وای..برنامه جمعه پخش شده. یادم رفت بهت بگم.

یعنی نمیدونه من پرپر می زنم برای شنیدنش.نمیدونه من خودشیفته ام و می خوام صدمو بشنوم. اصلا نمیدونه من می خواستم به همه بگم که بشنون و پز بدم؟ چه مملکتیه آخه؟ بعد  باز میگن بیا رای بده.

حرفه ای کی بودی تو

خدای من...

طرف میگه روی جلد عکس فلان جانور باشه  اه اه و پیف پیف به اون کتاب.

اگه قتل فجیع با ریختن دل و روده کف کتاب نباشه   اه اه و پیف پیف به اون کتاب .

اگه همه آدمهای کتاب توی همون صفحه ی اول نیان اه اه و پیف پیف به اون کتاب .

اگه نشرفلان چاپ کرده باشه اه اه و پیف پیف به اون کتاب.

اگه تعداد صفحاتش از فلان قدر کمتر باشه اه اه و پیف پیف به اون کتاب.

اگه اسمش فلان طور باشه اه اه و پیف پیف به اون کتاب.

من نمیدونم چرا هنوز موندم اونجا؟

شرق بهشت

داستانی ست بلند از روابط پدر-پسری میان دو نسل. داستان برمبنای کهن الگوی داستان هابیل و قابیل ( پذیرفته شدن هدیه ی یکی از برادرها توسط پدر و رد کردن هدیه ی دیگری که در دو نسل اتفاق می افتد) روایت شده و حسادت و خصومت( تلاش برای قتل و انتقام گرفتن با شناساندن مادر)  و دوستی بین دو برادر در روند حوادث آن موثر است. آمریکای رو به ترقی و آماده شدنش برای روزگار مدرن توسط کارگران جاده ساز، کشاورزان متمایل به سیستم های نوین مزرعه داری ، اختراعات به روز ، در جای جای روایت های بلند آدمهای داستان ، به صورت عینی قابل مشاهده است.

این داستان سراسر نبرد است. از طرفی نبرد آدمی با طبیعت رام نشدنی و تلاش برای غلبه بر وحشی گری های آن و از طرف دیگر نبرد انسان با درونیات خود. امریکای اخلاق مدار که متعصبانه به  اعمال مذهبی پایبند است و کج روی اخلاقی را مذمت می کند، در گیر و دار جنگیدن آدمها به خودشان، به تساهل و مدارا میل می کند و در آخرین نفس های داستان که با آخرین نفس های آدام تراسک همزمان است،اغماض و چشم پوشی را تاکید می کند.

روایت جاندار و قوی اشتاین بک از جغرافیای بستر داستان همراه با توصیف های ادبی و تصویری، داستانی لذت بخش و جذاب خلق کرده.

سرسختی آدمی در مقابل دشواری ها مهم ترین پیامی است که از همه ی خرده داستانهای کتاب، دریافت می شود.

شرق بهشت

جان اشتاین بک

انتشارات مجید

-کتاب را صوتی شنیدم

در دوست داره

رفته بودیم پیش ص. خریدهاش رو گذاشتم توی آشپزخونه. پرستارش گفت دیروز بلند شده رفته در رو باز کرده.یکی از فامیل ها براش قربونی آورده. خودش گرفته و آورده توی آشپزخونه گذاشته.با چشمهای گرد شده گفتم : واقعا؟ ص گفت: نه من نرفتم.

خانم پرستار از ماه دومی که باهاش آشنا شدیم، برای یکی از همسایه های ص که او هم زن سالمند از دست و پاافتاده ای هست، کار نظافت انجام میده. در حد ده دقیقه بره و پوشک عوض کنه و بیاد. توی یکی از همین ده دقیقه ها، این اتفاق افتاده بود.

خانم پرستار بهش گفت: بهت چی گفتم؟ از این به بعد هرکی در زد، زنگ زد، صدا کرد یا هرچی...چیکار می کنی؟ در رو باز نمی کنی. باشه؟

ص گفت: با هم می ریم در رو باز می کنیم. خوبه؟

*

توی مدتی که اونجا بودیم همسر آقای مبلی هم اومد. یه خروار سیر آورده بود که با پرستار پاک کنن!!!!!!!! کلا استفاده ی مفید از هر آدمیزاد و ابزاری رو در حیطه ی رسالت شون می دونن.

ص لب تخت نشسته بود و به سوالهای ما جواب می داد.به حرف می گرفتیمش.تا صدای خانومه  توی راهرو پیچید، ص فورا دراز کشید و رو به دیوار کرد و کلا صم بکم شد. انگار ده ساله خوابیده. پرستار قبلا هم  به ما گفته بود هروقت آقای مبلی میاد، ص همینکار رو می کنه.

آقای همسر تا همین امروز هی این مساله رو یادآوری می کنه و هی عصبانی میشه از رفتاری که اینها باهاش داشتن و الان ص اینطوری تنفرش یا شاید هم ترسش رو نشون میده.

کاش می شد یه خونه ی ساکت و آروم توی شمال داشتیم این زن رو می بردم با خودم و خیالش رو راحت می کردم که دیگه هیچ کسی حق نداره و نمی تونه بخاطر پیری و ناتوانیش بهش توهین کنه و بترسونه ش و بگه چرا تو نمی میری ما راحت بشیم!

سیاه و سفید

وقتی نوجوان بودم مدل برخورد با دخترها  یا رومی روم یا زنگی زنگ بود. یا باید کدبانوی تمام عیاری می بودی یا دست و پاچلفتیِ ناکارآمدی که در موردت بگن ( دخترم دست به سیاه و سفید نزده). در واقع این دست به سیاه و سفید نزدن یه جور آپشن لاکچری برای دسته ی آوانگارد نسل ما بود. طوری شد که نیمرو پختن و کوک زدن خشتک شلوار ننگ و عار داشت و اصولا نابلدی و ( من نمی تونم) افتخارات عظیمی رو برای طرف به ارمغان می آورد.یک نسل بعد از ما رو هم همینطوری بارآوردن.

الانا دخترهای جوان رو که می بینم کیف می کنم. از اینکه هنرهای دستی بلدن، آشپزی بلدن، خیاطی  و بافتنی می کنن، گلدوزی می کنن، سفال و سرامیک می سازن، عروسک درست می کنن، ساز می زنن و مهم تر از همه این بلدی رو پنهان نمی کنن.بلکه ازش درآمد کسب می کنن. هنرشون منبع درآمدشونه. واقعا از ته دل خوشحالم که کارهایی که مهارت در اونها  زمانی نشانه ی دورافتادگی از عوالم فاخر جهان و فلسفه ی حیات بود امروز می درخشن و آدمهایی که انجامش میدن سرشون رو بالا می گیرن و به هنرشون می بالن.

بال بهرام

پروانه گفته بود جوجه تیغی دخترک را توی تراس تنها نمی گذارد، از ترس کلاغ ها. معصوم تایید کرد و گفت کلاغها جوجه تیغی دخترک قشنگش را با نوک گنده شان سوراخ سوراخ کرده و کشته اند. توی کتابی که همان وقتها توی دستم بود خواندم کلاغ ها  به خرگوش هم رحم ندارند و خدمتش می رسند.

چندروز قبل لاک خالی لاک پشت بزرگی کنار سطح چمنی پارک بود. لاکی سوراخ سوراخ و خالی از گوشت. بوی تعفن می داد. گفتم : کار کلاغ هاست؟

توی پارک دیده ام که کلاغها هندوانه  نیم خورده ی آدمها را می خورند.زاغی ها برای سگ کرک کرک می کنند. سگ مادر تازه زاییده و توله های ریزش را زیر شمشمادها پنهان کرده. زنی توی طرف یکبار مصرف برایش غذا می آورد و زیر شمشمادها می گذارد. سگ مادر را دیده ام که از آبنمای  کنار شمشادها آب می خورد. تند تند و عجولانه. بعید نیست از ترس زاغی ها باشد. بعید نیست زاغی ها هوس توله سگ کرده باشند. بعید نیست توی همین پارک کوچکی که زن معتاد، مرد معتاد، پسر و دختر جوان معتاد پرسه می زند، سگی برای حفاظت از توله هاش تند تند آب بنوشد و از محیط اطراف شمشادها دورتر نرود.

امروز یک بال سیاه وسط چمن ها بود. یک بال از بدن جدا شده. یک بال از یک کلاغ. کلاغی که حتما مرده. چطور و به دست کدام جانور نمی دانم.

گفتم: این بال همان ((دیدی که چگونه گور بهرام گرفت)) است!