سنگ صبور

معلم جوانی در خانه ای پر مستاجر به زن زیبایی دل داده که زندگی نامناسبی دارد. شش شخصیت از دل داستان راوی اتفاقات و آنچه در خانه روی داده می شوند و هر کدام انگار که سنگ صبور خویش اند و برای خویشتن درد دل می کنند، روایتگر بخشهایی از زندگی خود و گوهر اند.. روایتهای خدمتکار علیل، پسرک، همسایه ی حسود، گذشته و چرایی زندگی زن را معلوم می کنند. در یکی از فصهای نهایی، سیف القلم با بیان دلیل کارهایی که در حق مردم شهر انجام داده، رد گم شدن گوهر را موجه می کند.

زبان و واژگان چوبک نزدیکی و قرابت فراوانی با آنچه در دوره ی حاضر مورد استفاده ی مردم است دارد. بسیاری از واژه های چوبک امروزه نیز در افواه ،معمول و مستعمل است.

مسائل فرهنگی و اجتماعی در بازه ی زمانی داستان، روند زندگی مردمان آن دوره را بازگو می کند. زنان همواره در معرض خشونت خانگی و اجتماعی اند. باورهای خرافی بدون توجه به راستی آزمایی می تواند زندگی چند نفر را ویران نماید. مردان متشرع با نقاب مصلحت اجتماعی، زنان بی پناه را به صیغه روی سوق داده و خیالشان را راحت کرده اند که تن فروشی با سرپوش صیغه، ثواب اخروی دارد.

از خلال داستانهایی این چنین، روحیات مردم ایران در دوره های مختلف زمانی، قابل بررسی و تحلیل است. آدمی هرگز دوستدار آدمی نیست. مگر اینکه از منفعت و سودی بهره ببرد.

سنگ صبور

صادق چوبک