درخت خون

نثردوره ی قاجار که پیش درآمد تجدد و رستاخیز ادبی است، از سویی متمایل به احیای زبان قدیم نثر است و از سویی ساده نویسی را تجربه می کند. منشآت قائم مقام فراهانی نمونه ی شایسته ی این دوره از تلاش برای حفظ سبک کهن نثر است که گرچه منشآت نیز آمیخته به زبان عصر خویش است.

در روزگار ما نویسندگان زبانی را وارد ادبیات داستانی نموده اند که نزدیک به زبان آن دوره و متمایز با آن است. تشبیهات و توصیفات تعقیددار و متکلف همان است که تا دوره ی قاجار مرسوم بود اما افعال ساده اند و قابل درک و دریافت. برخی کلمات نیازمند رجوع به فرهنگ­نامه های زبان فارسی و برخی دیگر سهل­الوصول­اند.

از نمونه های خوب این سبک در ادبیات معاصر، کتابی است به نام( بی­کتابی) به تالیف محمدرضا شرفی­خبوشان . (درخت خون) مهدی جواهریان نیز در این دسته از سبک فارسی قرار می گیرد. از قضا زمان و عصر جاری در داستان نیز دوره­ی قاجار است. یکی با مضمون بگیر و ببندهای مشروطه و به توپ بستن مجلس و دیگری عصر سلطنت ناصری.

مردپریشان­دلی که به هنرهای مختلف ناخنک زده و از هر سفره­ای گرده نانی برداشته، نقاشی و رنگرزی و کوزه­گری و زرگری و نقره­سازی و میناکاری را آموخته اما دلش به هیچکدام پایبند نشده، در نهایت به نقاشی و طرح­اندازی رضایت داده و در بستر مرگ به کشیدن نقش و طرحی از دختری محتضر فراخوانده می­شود. این نقاشی سبب می­شود تا به داشتن دم مسیحایی و جادوی مرده زنده کردن منتسب گردد و نامش دهان به دهان در جغرافیای ایران بپیچد و به محضر سلطان صاحبقران فراخوانده شود.

زبان ادبی و پاکیزه ی متن ، همراهی با آن را لذتبخش و شیرین نموده و پایان بندی داستان با توجه به مستندات تاریخی غیرقابل پیش­بینی و جالب است.

نوولا داستان بلندی است که از رمان کوتاه­تر و از داستان کوتاه بلندتر است. این کتاب در دسته بندی جدیدی تحت عنوان هزاردستان (نوولای فارسی) در نشرچشمه به زیور طبع آراسته شده.

درخت خون

 مهدی جواهریان

نشرچشمه