به سپیدی یک رویا

ماجرای سفر فاطمه ی معصومه یکی از خواهران امام رضا از مدینه به مرو ، دستمایه ی نگارش این رمان است .

بعد از شهادت امام موسی کاظم(ع) ، گروهی که  به ظاهر از دوستان و معتمدین امام بودند ، از پس دادن اموالی که از خمس و  زکات  و ... نزدشان بود به امام رضا (ع) خودداری می کنند و از اطاعت ولی امر  در خصوص پس دادن اموال ،سرپیچی می کنند و مدعی می شوند بعد از امام موسی کاظم امامی نیامده و کسی را به امامت نمی شناسند. ایشان مرگ امام موسی را دیده و باور داشتند اما معتقد بودند که امام موسی مجددا زنده شده و باز می گردد و سپس اموال شرعی امام را به خود حضرت باز پس می دهند و علی بن موسی را به رسمیت و امامت نمی شناسند. این گروه بر امامت دایمی امام موسی وقف و ایستادگی می کنند و به واقفیه شهرت می یابند.

تنش ها و درگیری های امام رضا به گروه واقفیه بسنده نمی شود. دو تن از خیل برادرانش ( عباس و زید) نیز بر سر تقسیم اموال، امامت امام رضا را زیر سوال برده و او را به دادگاه می کشانند و ادعای مال و دارایی های بجا مانده از  پدر را می نمایند . کسانی دیگر ، رابطه ی بُنُوَت( پدر-فرزندی) میان امام جواد و امام رضا را منکر شده و با آوردن چند نَسَب شناس، به تحلیل نشانه های شباهت میان چهره ی امام رضا و امام جواد می پردازند تا در نهایت کودک را فرزند حق امام رضا بدانند.

امام رضا هجده خواهر و نزدیک همین تعداد برادر داشت .تمامی خواهران بی شوهر و مجرد بودند و به وصیت امام موسی،  بی اذن امام رضا اجازه ی ازدواج نداشتند .از بین خواهرانش ، فاطمه ی معصومه به عالمه آل محمد مشهور بود و رابطه ی خاصی با برادرش داشت. بعد از خواسته شدن امام رضا به مرو به دستور مامون، فاطمه بیقراری و بی تابی از حد گذراند تا جایی که با پیکی از جانب برادر، با ندیمه اش سلطان به سمت مرو سفر کرد .در بین راه بر اثر بیماری از رنج سفر، بشدت ضعیف و رنجور گشت و وفات یافت.

پیش از سفر و در حین آن، راویات و حکایات متعددی  از امام موسی و امام رضا و فاطمه ی معصومه و کسانی که مرتبط به زندگی  آنها هستند  و در رسائل شیعه و آثار به جامانده از مذاهب مختلف از آنها یاد شده، در مجموعه ای در قالب رمان ِ ( به سپیدی یک رویا) ، در برابر خواننده قرار می گیرد.

ازآنجا که در نقل روایات مذهبی ، دست نویسنده  برای خیالپردازی  و شاخ و برگ دادن به روایت ،  باز نیست و این امر بصورت عرف و رایج چندان پسندیده و مجاز شناخته نشده، نویسنده با آفرینش شخصیتی خیالی بنام اسماء ، بعنوان یکی از خواهران امام رضا، صفات انسانی و غریزی ِ یک شخصیت داستانی را در او متجلی کرده و واکنش ها احتمالی خانواده و اطرافیان امام را از زبان اسماء برای خواننده ی رمان ، باز می نماید .

بودن اسما در کنار شخصیت های تاریخی و مذهبیِ واقعی که تقدس و تطهیر، مانع از خیال پردازی نسبت به آنهاست،  تصویر جالب و جامعی از خانواده ای بزرگ با دشمنانی در ملاء یا در کمین ، خیرخواهان و بدخواهانی در گوشه و کنار  و احساساتی طبیعی و انسانی به خواننده ارائه می دهد .

به سپیدی یک رویا

فاطمه سلیمانی ازندریانی

کتاب نیستان

-بعنوان منتقد کتاب، برای نقد این کتاب دعوت شدم

-خانم سلیمانی بسیار مهربان و صمیمی و خونگرم بودند